Historie - 2013

de serie Aap, noot, Higgs – over de bouwstenen van het universum

• 6 januari – 26 mei 2013 Paradiso, Amsterdam

In de Paradisolezingen 2013 werden de bouwstenen van ons universum blootgelegd: acht wetenschapslezingen over elementaire deeltjes, neurologische en sociale bouwstenen en de ontwikkeling van het leven op aarde en in de ruimte. Met muziek in het brein, het Higgs-spektakel, buitenaards water, primaten en andere dieren, slimme scheikunde, de kwantumcomputer en epigenetica.
 

Muziekcognitiewetenschapper Henkjan Honing (Universiteit van Amsterdam) legde uit hoe muzikaliteit in het brein werkt, astrofysicus Ewine van Dishoeck (Universiteit Leiden) sprak over de bouwstenen voor leven in het heelal, theoretisch fysicus Stan Bentvelsen (Universiteit van Amsterdam) belichtte het Higgs-deeltje, paleontoloog Jelle Reumer (Natuurhistorisch Museum/Universiteit Utrecht) hield een lezing over de ontwikkeling van het leven, primatoloog Frans de Waal (Emory University) besprak humanisme bij de primaten, scheikundig technoloog Maaike Kroon (TU Eindhoven) liet slimme en zuivere scheikunde zien, kwantumfysicus Leo Kouwenhoven (TU Delft) presenteerde de experimentele vondst van het Majorana-deeltje, en medisch bioloog Marianne Rots (Rijksuniversiteit Groningen) besprak het bouwplan van ons lichaam.

• september 2012 - januari 2013 Museum de Fundatie/Kasteel het Nijenhuis (Heino)

In 2012 was in Kasteel het Nijenhuis bij Heino de expositie Ademloze ruimtelijkheid te zien van de schilder Jan Hendrik Verstegen (1922-1993). Met meer dan honderd schilderijen en tekeningen werd voor het eerst een overzicht gepresenteerd van het intrigerende oeuvre van de ten onrechte weinig bekende schilder Jan Hendrik Verstegen.

Naar aanleiding van de tentoonstelling is een prachtig boek verschenen in full colour waarin naast doorwrochte essays van Nelleke Noordervliet en Peter Wesly, beeld is opgenomen van alle schiilderijen, tekeningen en ontwerpen van Verstegen.
 

Het boek is uitgegeven door Verstegen & Verstegen, Amsterdam. Met steun van: Stichting Kleyn, Nelleke Brons en Verstegen & Stigter culturele projecten.
 

Uitgave: Verstegen & Verstegen, Amsterdam
Periode: 2012
Formaat: 21,4 x 26,6 cm
Omvang: 184 p.
ISBN: 9789080425606

• zondag 03 november 2013, Paradiso, Amsterdam

Acteur Joop Keesmaat vertelde drie verhalen uit de Metamorphosen van Ovidius: over de beeldschone Myrrha die door de godin van de liefde wordt gestraft met een verboden begeerte voor haar vader, verandert in een boom en Adonis ter wereld brengt, over Phaëton, de hoogmoedige zoon van de zonnegod, die noodlottig ten val komt met de zonnewagen, en de liefdesgeschiedenis van Orpheus en Eurydice. Keesmaat gebruikte de vertaling van Marietje d' Hane-Scheltema en leidde de voorstelling in met een korte verhandeling.

Publius Ovidius Naso (43 voor Christus – 17 na Christus) kwam uit een welgestelde familie. Hij studeerde retorica en rechten, debuteerde op 18-jarige leeftijd met Amores en werd al snel bekend als minnedichter. Na een losbandig leven in Rome werd hij door keizer Augustus verbannen naar een verre uithoek van het Romeinse rijk, waar hij in eenzaamheid stierf.
Ovidius' Metamorphosen geldt twintig eeuwen na publicatie nog altijd als een van de mooiste boeken uit de wereldliteratuur. Goden, mensen en mythische wezens bevolken deze bundel verhalen uit de Griekse en Romeinse mythologie, die aanvangt bij het begin van de wereld en eindigt bij het Rome van die tijd. De toon van Metamorphosen is speels, het is geschreven in de versvorm die gebruikt werd voor een epos: de dactylische hexameter. Het hoofdthema is het verwisselen van gedaantes.
 

De gevierde acteur Joop Keesmaat speelde onder meer bij het RO Theater en Het Toneel Speelt, en was te zien in de tv-series Den Uyl en de Affaire Lockheed en De Prooi. Hij heeft zich vanaf 1990 toegelegd op de vertelkunst en een aantal literaire klassieken tot solovoorstellingen bewerkt.
​​​​​​​

De voorstelling is mogelijk gemaakt door Kleyn Foundation en Stichting Melanie.

• zaterdag 16 november 2013, Restaurant Hotel de Goudfazant

In 2013 was het 150 jaar geleden dat Louis Couperus werd geboren. Aanleiding voor Verstegen & Stigter om een Boekendiner te wijden aan Couperus en zijn werk. Tijdens het diner, gebaseerd op recepten uit het in dit jubileumjaar verschenen kookboek Couperus Culinair, schetsten sprekers en musici een kaleidoscopisch beeld van de grote schrijver.

De lezing De mystiek der zichtbare dingen van essayist Bas Heijne ging over wat Couperus ons nu nog te zeggen heeft. Schrijver Adriaan van Dis las Betrokken uit schoonheid, over de Parijse tijd van Couperus. Letterkundige Marita Mathijsen hield een lezing over Eline Vere en muziek. Acteur Joop Keesmaat droeg teksten voor onder de titel Donkere zielen. Mezzo-sopraan Cora Burggraaf trad op, begeleid door pianiste Phyllis Ferwerda.
De keukenbrigade van restaurant Hotel de Goudfazant bereidde paddestoelenrisotto, saltimbocca met truffelgnocchi en amandeltaart met perzikijs.

Tijdens de avond ontving Bas Heijne de Couperuspenning 2013 uit handen van Petra Teunissen-Nijsse, voorzitter het Louis Couperus Genootschap. Het Boekendiner werd gerealiseerd met steun van Stichting Melanie, Kleyn Foundation en de M.A.O.C. Gravin van Bylandt Stichting.

 

Vertalen in zicht is een initiatief van Verstegen & Stigter en wordt mogelijk gemaakt door het Nederlands Letterenfonds. Doel van het project is scholieren en docenten enthousiast te maken voor het vak vertalen en te laten zien dat vertalen niet alleen belangrijk is, maar ook erg leuk kan zijn. Met enkele bevlogen vertalers en docenten moderne vreemde talen, hebben we een lesbrief ontwikkeld.

Deze eerste lesbrief zich op het vertalen van songteksten, met ruimte voor eigen invulling en aanvulling, en is nog steeds te gebruiken. Docenten die met de lesbrief werken, krijgen de mogelijkheid om een erkend literair vertaler uit te nodigen op school. Een vertalersbezoek neemt twee lesuren in beslag.

Uitgebreide informatie is te vinden op www.vertaleninzicht.nl. Daar kunnen lesbrieven, foto-impressies en korte films met voorbeeldlessen en een masterclass worden bekeken. 

24 maart 2013

Vertaaldag

Het sluitstuk van de derde editie van de landelijke vertaalmanifestatie Nederland Vertaalt vond plaats in het Muziekgebouw aan 't IJ. Aan het eind van de middag werd de Martinus Nijhoff Vertaalprijs 2013 uitgereikt aan vertaalster Reina Dokter voor haar vertalingen van Servo-Kroatische literatuur naar het Nederlands. Nederland Vertaalt 3 werd georganiseerd in samenwerking met het Prins Bernhard Cultuurfonds, en bestond uit een vertaalwedstrijd, een scholierenprijsvraag en een Vertaaldag met workshops en de uitreiking van de Martinus Nijhoff Vertaalprijs.
 

De scholierenprijsvraag ging 10 september 2012 van start. De scholieren konden kiezen uit twee vertaalopgaven: vertaal Somebody That I Used To Know van singer-songwriter Gotye uit het Engels naar het Nederlands en/of vertaal Sterrenstof van De Jeugd van Tegenwoordig uit het Nederlands naar het Engels. De vertaalwedstrijd werd op 15 november 2012 gelanceerd met de publicatie van vijf wedstrijdopgaven in NRC Handelsblad. Fragmenten in vier talen waren te vertalen naar het Nederlands: de songteksten The River van Bruce Springsteen en Pour Moi La Vie Va Commencer van Johnny Halliday, een prozafragment uit Ideeen – Das Buch Le Grand van Heinrich Heine en twee gedichten uit het Servisch/Kroatisch. Het gedicht Schrikbeeld van Gerrit Komrij mocht worden vertaald naar het Engels.

Deskundige juryleden beoordeelden de honderden inzendingen en selecteerden per taal vijf vertalingen. De genomineerde vertalers werden uitgenodigd voor de Vertaaldag, die voor de tweede keer werd gepresenteerd door cabaretière Paulien Cornelisse. In workshops werden de vertaalopgaven besproken onder leiding van de jury's, waarna bekend werd gemaakt wie de beste vertaling hadden gemaakt. De uitreiking van de Martinus Nijhoff Vertaalprijs aan Reina Dokter werd muzikaal omlijst door een optreden van het Carlama Orkestar.

• maart – juni 2013 TU Delft

In het voorjaar van 2013 was muzikant Spinvis (Erik de Jong) de vierde Cultural Professor aan de TU Delft. Uit het niets was het thema. De inspiratiebron was de Franse postbode Ferdinand Cheval, die in 33 jaar zijn Palais Idéal bouwde met behulp van stenen die hij op zijn dagelijkse ronde vond. Het bouwwerk, een organische en toevallige collage van materialen, technieken en stijlen, vormde het uitgangspunt voor het project dat Spinvis als CP@TUD met 24 TU Delft-studenten van alle studierichtingen heeft uitgevoerd. De masterclass-studenten hebben zich laten leiden door alles wat ze tegenkwamen, om te beginnen tijdens een excursie met hun Cultural Professor naar het Palais Idéal. Ze hebben in subgroepjes gewerkt aan cryptowetenschappelijke opdrachten van Spinvis en uiteindelijk een muzikale installatie met verrassende audiovisuele en tactiele details gepresenteerd: Mécanique erotique. Voor kwalificatie moesten studenten een hoorspel van 1 minuut insturen over De gedroomde frontlijn van mijn vakgebied.
 

CP@TUD 2013 bestond naast de besloten masterclass uit drie openbare bijeenkomsten. De Cultural Promotion vond plaats op 15 maart 2013, waar Spinvis zijn thema uiteenzette en aansluitend in gesprek ging met presentator Klaas Drupsteen. Op 25 april 2013 werd op verzoek van de Cultural Professor de film Sunshine (Danny Boyle, 2007) vertoond en besproken. De afsluitende Uittreerede vond plaats op 7 juni 2013, waarbij Mécanique erotique werd gepresenteerd.

• maandag 07 oktober 2013

Maandag 7 oktober 2013 vond de veertiende Avond van Wetenschap & Maatschappij plaats, in de Ridderzaal in Den Haag. Het thema was Bouwstenen. Tijdens het diner lieten 25 koppels van wetenschappers vanuit hun vakgebied hun licht schijnen over het thema. De ere-lezing werd gehouden door ruimtevaarder dr. André Kuipers. Minister Bussemaker (OCW) hield een toespraak, waarin zij de wetenschappers opriep de passie voor hun werk over te blijven brengen op jongere generaties en het vertrouwen in wetenschap groot te houden. Op de Avond werd de Huibregtsenprijs 2013 uitgereikt aan prof. dr. Ron Fouchier voor zijn onderzoek 'De dreiging van grieppandemieën'.

De Avond is in 2000 in het leven geroepen met als doel het maatschappelijk belang van wetenschap te onderstrepen, door te laten zien waar en op welke manier wetenschappelijk onderzoek wordt toegepast in het leven van alledag. De Stichting De Avond van Wetenschap & Maatschappij nodigt ieder jaar een select gezelschap uit van prominenten uit de kringen van wetenschap, cultuur, bedrijfsleven, politiek, media en sport, voor een feestelijk diner. Nederlandse topwetenschappers presenteren aan tafel prikkelende stellingen, waarover de genodigden in gesprek gaan.

>> lees meer