Historie - 2012

de serie Complexiteit – over de samenhang van systemen in de natuur, ons lichaam en het heelal

• januari – mei 2012 Paradiso, Amsterdam

Acht wetenschapslezingen over de complexe breinen van jong en oud, onzichtbare structuren en complexiteit op en in de Aarde, en ingewikkelde krachtsverhoudingen in de lucht en in het heelal. Theoretisch fysicus Erik Verlinde (Universiteit van Amsterdam) presenteerde zijn revolutionaire visie op de zwaartekracht, hersenwetenschapper Dick Swaab (Nederlands Instituut voor Neurowetenschappen) belichtte simpele opvattingen over complexe breinen, ontwikkelingspsycholoog Eveline Crone (Universiteit Leiden) ontleedde het puberbrein, aquatisch ecoloog Marten Scheffer (Wageningen Universiteit) verzorgde een 'concerted science' optreden over Het Grote Geheel, mathematisch fysicus Robbert Dijkgraaf (Universiteit van Amsterdam) legde de oerknal uit, geoloog Salomon Kroonenberg (TU Delft) reisde door de tijd van de aarde, wiskundige Hester Bijl (TU Delft) besprak de hogere wiskunde van vleugels, en moleculair geneticus Jan Hoeijmakers (Erasmus MC) onthulde het geheim van gezond oud worden.
 

In een extra ingelast minisymposium werden op 27 mei 2012 feiten en fictie over de razendsnelle neutrino's gepresenteerd door theoretisch fysicus Jan-Willem van Holten, experimenteel fysicus Lucie de Nooij en theater- en documentairemaker Jan van den Berg, o.l.v. fysicus Patrick Decowski.

• 20 oktober, 24 november en 15 december 2012 Paradiso, Amsterdam

In de symposiumreeks Het Verhaal van Nederland werd de gebouwde en natuurlijke omgeving van Nederland in een literaire context geplaatst. Door een kaleidoscopische benadering – in lezingen, presentaties, gesprekken en film – werd een literaire blik gegeven op de Nederlandse architectuur van landschap, stad en gebouw. Schrijvers, architecten, landschapsarchitecten, kunsthistorici en journalisten gingen met elkaar in gesprek, onder meer over de vraag wat architectuur van literatuur kan leren. Bouwkundestudenten van de TU Delft leverden een inhoudelijke bijdrage aan elk symposium. Tosca Niterink & Anita Jansen (Wild Wife Adventures) zorgden met reportages voor een luchtig intermezzo op de symposia.
 

Het Verhaal van het Landschap vond plaats op 20 oktober, met medewerking van o.a. Peter Delpeut (cineast/schrijver), Klaske Havik (docent Bouwkunde), Tracy Metz (journalist/schrijver), Maartje van den Heuvel (kunsthistorica), Jan Maas en Lodewijk Baljon (landschapsarchitecten), Judith Korpershoek (architect), Dirk van Weelden en Frank Westerman (schrijvers), o.l.v. dagvoorzitter Wijnand Galema (architectuurhistoricus)

Aan Het Verhaal van de Stad op 24 november droegen bij: Vincent van Rossem (architectuurhistoricus), Klaske Havik, Erik Lindner (dichter), Philomene van der Vliet (landschapsarchitect), Hans Teerds (architect), Frits Abrahams (columnist), Jan-Martijn Eekhof (stedenbouwkundige), en Max van Rooy (schrijver/journalist). Dagvoorzitter: Bert van Meggelen (bouwkunstadviseur).

Het Verhaal van het Gebouw, dat op 15 december de reeks afsloot, werd verteld door K. Schippers (schrijver/essayst), Klaske Havik, Mike Schäfer en Wytze Patijn (architecten), Abdelkader Benali en Vrouwkje Tuinman (schrijvers), Jobbe Wijnen (bouwbiograaf), Piet Vollaard (architectuurcriticus), Sabrina Lindemann (kunstenaar), met Bert van Meggelen als moderator.

Het Verhaal van Nederland werd gerealiseerd met steun van het Stimuleringsfonds voor Architectuur, TU Delft, de Van den Berch van Heemstede Stichting en de M.A.O.C. Gravin van Bylandt Stichting.

• zondag 12 februari 2012, Paradiso

Acteur Joop Keesmaat vertelde het verhaal van Dido en Aeneas. Het verhaal is afkomstig uit het epos De Aeneïs van de Romeinse dichter Vergilius, over het wedervaren van de Trojaanse prins Aeneas na afloop van de Trojaanse oorlog. Hij lijdt schipbreuk en strandt op de kust bij Carthago waar Dido als koningin heerst. Op verzoek van Dido vertelt Aeneas over de val van Troje. Zij hangt aan zijn lippen. Als de god Jupiter van de onstuimige liefde tussen beiden hoort, wijst hij Aeneas streng op zijn plicht om in opdracht van zijn moeder, de godin Venus, een nieuwe stad te stichten in het Westen. Aeneas laat Dido eenzaam achter. Zij pleegt zelfmoord met het zwaard dat Aeneas haar gegeven heeft. De vloek van de stervende koningin vergezelt de Trojanen op hun verdere reis en wordt uiteindelijk vervuld: Rome kent geen ergere vijand dan Carthago.
 

Joop Keesmaat speelde onder meer bij Toneelgroep Theater, Toneelgroep Proloog, Zuidelijk Toneel Globe en Fact. Van 1990 tot 2006 was hij verbonden aan het Ro Theater. Voor zijn rol in Hersenschimmen kreeg hij in 2006 de Louis d'Or. Bij het Ro Theater hield hij zich ook bezig met de ontwikkeling van vertelkunst (o.a. Omeros van Derek Walcott, het IJslandse epos Edda en het Gilgamesj-epos).

Joop Keesmaat leidde zijn vertelling (in de vertaling van Marietje d'Hane-Scheltema) zelf in met een korte verhandeling over het epos, en gebruikte er muziekfragmenten bij uit de opera Dido and Aeneas van Henry Purcell. De voorstelling werd mogelijk gemaakt door Kleyn Foundation en Stichting Melanie.

• 25 februari 2012

Voor de tweede keer werd de landelijke vertaalmanifestatie Nederland Vertaalt georganiseerd in samenwerking met het Prins Bernhard Cultuurfonds. De manifestatie bestond uit een vertaalwedstrijd in samenwerking met de Volkskrant, een vertaalprijsvraag voor scholieren en een vertaalmiddag met vertaalworkshops op 25 februari 2012 in het Muziekgebouw aan 't IJ. Aan het eind van die middag werd de Martinus Nijhoff Prijs 2012 feestelijk uitgereikt aan Frans Denissen voor zijn vertalingen uit het Italiaans.
 

De scholierenprijsvraag ging 18 november 2011 van start met twee opgaven: vertaal Rolling in the Deep van Adele uit het Engels naar het Nederlands en/of vertaal Ik ween om bloemen in de knop gebroken, een 'klassiek' gedicht van Willem Kloos uit het Nederlands naar straattaal. De vertaalwedstrijd werd op dezelfde dag gelanceerd met de publicatie van wedstrijdopgaven in de Volkskrant. Het ging om de songtekst Wish You Were Here (Pink Floyd) voor Engels, het gedicht Lied vom kleinen Wind van Bertolt Brecht voor Duits, de Spaanse songtekst Hijo de la Luna (Mecano) en het Italiaanse lied Lo Shampoo van Giorgio Gaber – alles te vertalen naar het Nederlands. De vijfde wedstrijdopgave was (net als de scholierenopgave) Ik ween om bloemen in de knop gebroken, te vertalen naar straattaal.
​​​​​​​

Deskundige juryleden beoordeelden de honderden inzendingen en selecteerden per taal vijf vertalingen. De genomineerde vertalers werden uitgenodigd voor de Vertaaldag, die werd gepresenteerd door cabaretière Paulien Cornelisse. In workshops werden de vertaalopgaven besproken onder leiding van de jury's, waarna bekend werd gemaakt wie de beste vertaling hadden gemaakt. De uitreiking van de Martinus Nijhoff Prijs aan Frans Denissen werd muzikaal omlijst door sopraan Cora Burggraaf, die begeleid door Phyllis Ferwerda drie aria's zong.

Cabaretier Youp van 't Hek was de derde Cultural Professor aan de TU Delft. Los van alles! Dat was het thema dat hij voor zijn aanstelling als CP had gekozen. Het onmogelijke mogelijk maken! Het ultieme decor maken dat LOS VAN ALLES! is. Los van beperkingen. Mateloos dus. Bedoeling was dat het resultaat de kijker buiten zinnen brengt en in elk geval even wegvoert van de werkelijkheid.

CP@TUD 2012 bestond uit drie openbare bijeenkomsten en een besloten masterclass voor 20 studenten van de TU Delft. Youp nam zijn studenten op excursie mee naar Barcelona voor een bezoek aan het Dalí Museum in Figueres.
​​​​​​​

In de 'openingsconference', de Cultural Promotion die plaatsvond op 8 maart, sprak Youp over kracht en belang van de fantasie. Op 30 maart werd op verzoek van de Cultural Professor de film Lost in Translation (Sofia Coppola, 2003) vertoond en besproken. De afsluitende Uittreerede vond plaats op 11 mei 2012, waarbij het gezamenlijke werkstuk van de masterclass werd gepresenteerd: de Box, een eenpersoons-installatie, waar iedere bezoeker in beslotenheid een unieke ervaring van 1 minuut onderging. De Box was na afloop nog ruim een maand in de TU-bibliotheek te bezoeken.

• maandag 29 oktober 2012

De dertiende Avond van Wetenschap & Maatschappij vond plaats in de Ridderzaal in Den Haag. Het overkoepelende thema was Complexiteit. Tijdens het diner lieten 25 topwetenschappers hun licht schijnen over onder meer kunstmatige systemen, de irrationaliteit van de markt, Google-wijsheid, nieuwe energie, ongericht onderzoek en complexiteit op nanoschaal. De Ere-lezing werd gehouden door prof. dr. Robbert Dijkgraaf (directeur Institute for Advanced Study, Princeton). Op de Avond werd de achtste Huibregtsenprijs uitgereikt aan prof. dr. Bart Jacobs (Radboud Universiteit) voor zijn onderzoek naar digitale beveiliging.
 

De Stichting De Avond van Wetenschap & Maatschappij nodigt sinds 2000 een select gezelschap uit van prominenten uit de kringen van wetenschap, cultuur, bedrijfsleven, politiek, media en sport, voor een feestelijk diner waar het maatschappelijk belang van wetenschap wordt onderstreept. Nederlandse topwetenschappers presenteren aan tafel prikkelende stellingen, waarover de genodigden in gesprek gaan.
 

>> lees meer