Historie - 2009

de serie Nieuwe wetenschappen – grensoverschrijdende disciplines

• februari – juni 2009 Paradiso, Amsterdam

In het Darwinjaar 2009 – precies 200 jaar na de geboorte van Darwin en 150 jaar sinds de verschijning van 'The Origin of Species' – gingen de Paradisolezingen over de evolutie van de wetenschappen zélf. Nieuwe soorten, geen academische modeverschijnselen, maar veelbelovende disciplines waar het beste op universitair gebied wordt samengebald.

• Biochemicus prof. dr. Roel van Driel hield een lezing over de overgang naar een holistische kijk op biologische systemen;
• Astrochemicus prof. dr. Ewine van Dishoeck sprak over onderzoek naar de vorming van nieuwe sterren en planeten; 
• Nanofysicus prof. dr. Theo Rasing ging in op nieuwe technieken om materialen te bestuderen met behulp van licht
• Quantumfysicus prof. dr. Dirk Bouwmeester besprak de zoektocht naar de laagste temperatuur en zichtbare quantumverschijnselen;
• Informaticus prof. dr. Jaap van den Herik hield een lezing over computerrechtspraak;
• Cognitief psycholoog prof. dr. Harold Bekkering belichtte de neuropsychologie en de cognitieve systemen van het begrijpen van andermans handelen
• Mediawetenschapper prof. dr. José van Dijck sprak over de opkomst van digitale technologie en het veranderende wetenschappelijke veld.

• september - oktober 2009 Wageningen

Van 9 september tot 16 oktober 2009 was schrijver Arnon Grunberg gedurende zes weken te gast bij Wageningen Universiteit. Dit gastschrijverschap werd de Universiteit aangeboden door de Wageningse alumnivereniging KLV en had als thema Manipulatie, Macht en Onmacht. Het ging op 9 september 2009 van start met een openbaar debat, waarvoor Arnon Grunberg vijf gastsprekers had uitgenodigd: prof.dr. Michiel Korthals (filosoof), dr. Kees de Gooijer (levensmiddelentechnoloog), dr. Simon Strackee (plastisch chirurg), dr. Geert Reuten (econoom en Eerste Kamerlid voor de SP) en em.prof.dr. Egbert Schroten (theoloog en ethicus). Grunberg heeft zijn gasten in het debat een aantal stellingen en vragen voorgelegd.
 

Na het openingsdebat gaf Grunberg elf werkcolleges voor studenten, waarin teksten van filosofen en schrijvers werden besproken. Daarnaast had hij drie gastsprekers uitgenodigd: Simon Strackee (die ook meedeed met het openingsdebat), de Belgische oud-senator en reumatoloog Jan Remans (auteur van De boom van goed en kwaad – Over bio-ethiek, biotechniek, biopolitiek) en cultuurfilosoof en theoloog Hans de Vries. De studenten schreven als eindopdracht een essay over twee zaken:
1. de bijdrage van 'manipulatoren' aan fysieke en psychische veredeling van het individu en de menselijke soort in zijn geheel, en
2. de vraag in hoeverre het individu zijn vrijheid kan en moet maximaliseren.

De bevindingen van de werkcolleges kwamen ter sprake in Grunbergs slotlezing Vals spelen, op 15 oktober 2009 in de Aula van Wageningen Universiteit.

• woensdag 28 oktober 2009, Your Space, Rotterdam

Publiciteit en boekpresentatie

Op 28 oktober 2009 vond de boekpresentatie plaats van Mr Finney en de wereld op zijn kop, het eerste voorleesboek van Prinses Laurentien en Sieb Posthuma. Tijdens de presentatie vertelden Laurentien van Oranje en Sieb Posthuma over de ontstaansgeschiedenis van het boek en lazen zij voor uit het boek. De Rotterdamse burgemeester Ahmed Aboutaleb sprak over Rotterdam en duurzaamheid, en in een paneldiscussie gingen Rotterdamse scholieren in gesprek met fractievoorzitters en ondernemers. De band Alderliefste speelde een speciaal voor Mr Finney geschreven lied. Schrijver Edward van den Vendel trad op als ceremoniemeester.
 

Het programma van de presentatie was een samenwerking tussen CNR Entertainment, gemeente Rotterdam, KLM, Querido's Uitgeverij, Rabobank, Rubinstein Media, Verstegen & Stigter, Wereld Natuur Fonds en Your World.

• maandag 23 november 2009, Restaurant Hotel de Goudfazant

Op maandag 23 november 2009 was Arnon Grunberg de eerste hoofdgast in Favorieten in de Goudfazant. Wat waren de ingrediënten voor zijn ideale avond? Grunberg sprak met socioloog Joop Goudsblom over nihilisme onder het motto Iedereen is een nihilist, maar sommige mensen weten het nog niet.
Op het menu stond spaghetti aglio e olio en vis. Omdat Grunberg graag muziek van Leonard Cohen wilde horen, vertolkte zangeres Nynke Laverman Hallelujah in het Fries, en zong Piter Wilkes Libbe, libbe, libbe (Lover, lover, lover). De favoriete speelfilm van Grunberg, Le conseguenze dell'amore (Paolo Sorrentino, 2004), werd integraal vertoond en besproken.
​​​​​​​

Met dank aan: Restaurant Hotel de Goudfazant, het Nederlands Literair Productie- en Vertalingenfonds, JACOT Audiovisueel, Studio Casper Klaasse en het Parool

• April – november 2009 Centraal Museum, Utrecht

In het kader van het 90-jarig bestaan van de Onderwijsraad heeft Verstegen & Stigter in 2009 het programma ‘de L-FACTOR’ opgezet en georganiseerd. De Onderwijsraad wilde actief op zoek naar Nederlandse en Vlaamse scholieren en studenten met de L-FACTOR: het talent van leerlingen en studenten om andere leerlingen op een bijzondere manier te laten profiteren van hun specifieke kennis of vaardigheden. Alle onderwijsinstellingen in Nederland en Vlaanderen werden uitgenodigd projecten in te sturen waarin leerlingen en studenten hun talent inzetten voor ándere leerlingen. De Onderwijsraad wilde hiermee laten zien dat er naast de bestaande, formele, onderwijsvormen nog allerlei andere manieren zijn om kennis en vaardigheden uit te dragen en te delen.
​​​​​​​

Een jury (onder voorzitterschap van presentatrice Hadassah de Boer) beoordeelde alle vergaarde projecten, nomineerde zeven initiatieven en ging op tour langs de genomineerden voor een presentatie. Over de genomineerde projecten werd een film gemaakt vertoond werd op de feestelijke prijsuitreiking op woensdag 25 november in het Centraal Museum in Utrecht. Daar werd bekendgemaakt dat het project Heijplaat Studieondersteuning van De Katrol Rotterdam de L-FACTOR heeft gewonnen. Initiatiefneemster Sandra Pardoel kreeg een cheque ter waarde van € 10.000,- uit handen van prof.dr. Fons van Wieringen, voorzitter van de Onderwijsraad.

de serie Heldenmoed en heldendom

• augustus - november 2009 Paradiso, Amsterdam

Een lezingenserie over helden, superhelden en antihelden.
‘Niets willen worden, niets te verlangen dan af en toe wat mooi weer.’ Zo luidt het weinig heldhaftig credo van Japi, de uitvreter uit het gelijknamige verhaal van Nescio. Het is opmerkelijk dat juist deze antiheld in september 2008 werd gekozen tot de grootste literaire held uit de Nederlandse literatuur.

Wat maakt helden tot helden? Naar wie kijken we op en waarom? En is dat altijd zo geweest?
In de Herfstlezingen 2009 presenteerden Verstegen & Stigter culturele projecten en Paradiso een beknopte anthologie van helden in soorten en maten: antieke helden, romantische helden, Hollandse helden, helden in de literatuur en in film, en zelfs heldhaftige dieren. Wetenschappers, schrijvers en journalisten belichten helden en hun daden vanuit verschillende gezichtspunten, waarbij reputaties nu eens bevestigd en dan weer onderuitgehaald worden.

In de Herfstlezingen 2009 werden heldenmoed en heldendom vanuit zes invalshoeken besproken.

• Classicus-historicus Fik Meijer sprak over bejubelde en verguisde klassieke helden;
• Etholoog en primatoloog Jan van Hooff over heldhaftigheid in het dierenrijk; 
• Cultuurfilosoof/dichter/essayist Maarten Doorman hield een lezing over de romantische held;
• Journalist en schrijver Herman Vuijsje besprak de veranderde houding ten opzichte van helden in Nederland;
• Auteur Nelleke Noordervliet hield een beschouwing over heldendom in de Nederlandse literatuur
• Met de lezing van kunstredacteur Bianca Stigter werd de blik gericht op cinematografische helden.

De Herfstlezingen vonden plaats op zondagochtenden in Paradiso, Weteringschans 6 te Amsterdam.

Deze serie werd georganiseerd door Verstegen & Stigter culturele projecten en Paradiso, in samenwerking met De Groene Amsterdammer en met steun van de M.A.O.C. Gravin van Bylandt Stichting.

• maandag 2 november 2009

De tiende Avond van Wetenschap & Maatschappij had als thema Ons brein en vond plaats in de Ridderzaal. Onder leiding van 26 tafelwetenschappers wisselden vertegenwoordigers uit het bedrijfsleven, de kunst- en cultuursector, de sportwereld, de politiek en de media met elkaar van gedachten. Onderwerpen van de inspirerende tafelgesprekken waren onder meer de invloed van genetische factoren op het brein, psychiatrische stoornissen, multidisciplinariteit vs. interdisciplinariteit, Zorg 2.0, dementiepreventie, breinbiofysica, verslaving, wilskracht en het nut van stress.
 

Minister-president Balkenende opende de avond met een toespraak Kennis is kracht. Keynote spreker prof.dr. Peter Hagoort (Radboud Universiteit Nijmegen) hield een lezing getiteld In gesprek met ons brein. Aan het eind van de avond werd voor de vijfde keer de Prijs van Wetenschap & Maatschappij uitgereikt. Deze prijs voor het beste Nederlandse onderzoek dat opvallend wetenschappelijk vernieuwend is en dat uitzicht biedt op een waardevol maatschappelijk effect, staat met ingang van dit jaar als de Huibregtsenprijs bekend – een eerbetoon aan Mickey Huibregtsen, de initiatiefnemer van de Avond van Wetenschap en Maatschappij en bestuurslid van de Stichting De Avond van Wetenschap & Maatschappij.

De prijs werd uitgereikt door de minister van OCW Ronald Plasterk aan prof. dr. Eveline Crone voor haar onderzoek naar het puberbrein.
 

>> lees meer